<p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">小滿題序</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 時(shí)維小滿,節(jié)序更迭,暑氣漸萌而未熾,細(xì)雨常潤以滋榮。阡陌間,麥浪輕翻,籽粒初盈,盡顯生機(jī);菜畦邊,豆苗舒展,瓜藤蜿蜒,滿是希望。清風(fēng)拂過,帶起泥土芬芳,與草木清香交織,氤氳成獨(dú)屬于此時(shí)的田園詩韻。遂作元曲數(shù)章,以記此天賜豐年之象,田園錦繡之景。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">《節(jié)節(jié)高》. 小滿氣候</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">暑風(fēng)初漾,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">細(xì)云輕卷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">甘霖暗度,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">千疇潤遍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">麥漸豐,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">荷才露,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">綠浪綿。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">最是晴和未炎。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">元曲《節(jié)節(jié)高》的格律及韻腳如下:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平平仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平仄。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄仄。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平平仄平。(韻)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 《節(jié)節(jié)高》為元曲曲牌,最早見于元代,在元散曲創(chuàng)作中被文人用于小令創(chuàng)作。如盧摯的《節(jié)節(jié)高·題洞庭鹿角廟壁》,便是早期經(jīng)典之作。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 元曲在元代后仍有延續(xù)。明代散曲范圍擴(kuò)大,《節(jié)節(jié)高》持續(xù)被文人使用;清代時(shí),元曲曲牌體系雖受新文學(xué)形式?jīng)_擊,但仍有留存 。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 其發(fā)展方面,元初至中期,曲牌運(yùn)用更成熟,作品注重文辭與情感表達(dá);元末,創(chuàng)作格律更嚴(yán)謹(jǐn),手法更多樣,且常與其他曲牌組合。后世中,在地方戲曲、民間音樂影響下,其曲調(diào)也逐漸呈現(xiàn)出不同風(fēng)格變化。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 元曲《節(jié)節(jié)高》除正體外,目前未見有明確的變體和異體相關(guān)記載。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 其正格格律較為固定,句式為三三四四,三三三,五,押平聲韻,一韻到底,且在對(duì)仗方面有一定要求,如第一、二句,第三、四句多分別作合璧對(duì),第五、六、七句鼎足對(duì)。在實(shí)際創(chuàng)作中,可能存在個(gè)別作品在格律的嚴(yán)格遵守上稍有出入,但這并不足以形成被廣泛認(rèn)可的變體或異體。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">中呂·《石榴花》. 小滿觀榴花</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">熏風(fēng)漫卷小滿天,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">麥浪涌晴川。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">綠陰深處綻紅鮮,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">似燃霞焰,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">灼破翠云箋。 </span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">絳英疊作胭脂面,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">倚枝頭、笑對(duì)晴嵐。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">蜂喧蝶繞香盈院,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">醉了這人間。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">中呂·《石榴花》的格律及韻:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平去入去平平,(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平去平平平。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平入入上平平,(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平上上,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">入去平平。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平去入入去上,(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平入上上平平去。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平上平平入上,(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平入上入去。(韻)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">中呂·石榴花的發(fā)展脈絡(luò)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 《中呂·石榴花》屬北曲曲牌,歸中呂宮,元代已廣泛使用,關(guān)漢卿、蘭楚芳等元曲大家的作品中均有運(yùn)用 。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 元曲之后,明清文人仍沿用此曲牌,如清代石龐的《中呂·石榴花·廣陵端午》,借其描繪揚(yáng)州端午盛景。在地方戲曲與民間音樂中,它也得以延續(xù),不過曲調(diào)、演唱方式多有變化。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 發(fā)展方面,元初至中期,創(chuàng)作者用其表達(dá)細(xì)膩情感與生動(dòng)場(chǎng)景,運(yùn)用愈發(fā)成熟;元末格律更嚴(yán),手法更豐富,常與其他曲牌聯(lián)套。后世受各地文化影響,它呈現(xiàn)出多元地域風(fēng)格,在文學(xué)、音樂領(lǐng)域的應(yīng)用場(chǎng)景也不斷拓展。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">《中呂·石榴花》有變體,如南中呂·石榴花。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">南曲中的《南中呂·石榴花》與北曲的《中呂·石榴花》有一定區(qū)別。在格律上,《南中呂·石榴花》第一格為9句8韻,其格律為“平平去入去平平韻,平平去平平平韻。平平入入上平平韻,平平上上,入去平平韻。平平去入入去上韻,平入上上平平去韻。平平上平平入上韻,平平入上入去韻”。而北曲《中呂·石榴花》的格律與南曲不同,且在押韻、句式等方面也存在差異。北曲用韻較靈活,可平仄通押,南曲則一般要求較為嚴(yán)格。在音樂風(fēng)格上,北曲《中呂·石榴花》曲風(fēng)高亢激昂,而南曲《南中呂·石榴花》則相對(duì)婉轉(zhuǎn)柔和。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">正宮·《鸚鵡曲》· 田園好景</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">村頭麥浪輕輕舞,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">籽粒漸滿韻如鼓。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">看芳郊、綠草如氈,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">漫展蝶嬉蜂赴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">聽渠流、奏響歡歌,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">潤育稻秧無數(shù)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">望榴枝、火樣紅燃,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">正小滿、田園妙處。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">《正宮·鸚鵡曲》格律及韻腳如下:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平×仄平平去,(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">×仄上上仄平上。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平、上去平平,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平平平上。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平、×仄平平,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄去平平去。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平、仄仄平平,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">去上仄、平平上去。(韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">(×)在曲牌格律中代表可平可仄。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 《正宮·鸚鵡曲》最早出自元代文學(xué)家白賁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">其產(chǎn)生的延續(xù)如下:白賁創(chuàng)作此曲后,因其首句“儂家鸚鵡洲邊住”而得名。當(dāng)時(shí)此曲在伶人間流傳,因格律較嚴(yán),特別是首句“父”字所在位置的韻腳較難下語,所以很長時(shí)間無人能和。直到大德六年(1302年),北京伶婦御園秀等人在風(fēng)雪中向馮子振提及此事,馮子振于是創(chuàng)作了多首《正宮·鸚鵡曲》,一時(shí)和者眾多,使這一曲牌得到廣泛傳播和運(yùn)用,成為元曲中較為知名的曲牌之一。此后,在元曲的發(fā)展中,不少曲家都運(yùn)用過這個(gè)曲牌進(jìn)行創(chuàng)作,留下了許多優(yōu)秀的作品,如馮子振的《正宮·鸚鵡曲·農(nóng)夫渴雨》等。在元曲之后的文學(xué)發(fā)展中,雖然曲的創(chuàng)作逐漸式微,但《正宮·鸚鵡曲》作為元曲的經(jīng)典曲牌之一,仍被后世研究元曲的學(xué)者和文學(xué)愛好者所關(guān)注和研究,在文學(xué)史上占據(jù)著一定的地位。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> 《正宮·鸚鵡曲》又名《黑漆弩》《學(xué)士吟》,除正體外,沒有嚴(yán)格意義上的變體和異體。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> 該曲牌有〔幺篇〕,需與始調(diào)連用,格式上與始調(diào)基本相同,但在實(shí)際創(chuàng)作中,不同作家的作品在個(gè)別字的平仄、押韻等方面可能會(huì)存在一些差異,但這并非是普遍認(rèn)可的、固定的變體或異體形式,只是在遵循基本格律框架下的靈活調(diào)整。例如馮子振的《正宮·鸚鵡曲·農(nóng)夫渴雨》“年年牛背扶犁住,近日最懊惱殺農(nóng)父。稻苗肥恰待抽花,渴煞青天雷雨。恨殘霞不近人情,截?cái)嘤窈缒先ァM碎g三尺甘霖,看一片閑云起處”,在押韻和平仄上就與正體有細(xì)微差別。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">《普天樂》. 小滿農(nóng)忙</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">鋤舞動(dòng),</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">泥翻攪。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">朝迎旭早,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">暮踏霞嬌。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">汗珠滴,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">禾間落。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">祈愿豐年心所禱,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">趁晴光、勞作田郊。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">耕牛健矯,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">農(nóng)忙意暢,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">喜盼豐饒。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">《普天樂》格律及韻腳</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平去,(仄韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平平。(平韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平仄平,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄,(仄韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄仄平平平平去,(仄韻)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">仄平平平仄平平。(平韻)l</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平平仄仄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">平仄平平。(平韻)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 《普天樂》源自金、元諸宮調(diào),后在元雜劇與散曲中廣泛運(yùn)用,關(guān)漢卿等大家均有創(chuàng)作。其格律固定,句式參差,韻腳靈活,多用以抒情寫景。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 元曲之后,明清戲曲、散曲仍沿用此牌。創(chuàng)作者繼承格律,拓展題材,內(nèi)容從愛情、抒懷延伸至更多社會(huì)生活層面,語言風(fēng)格也更趨多元 。從音樂層面,它在流傳中融入各地特色,曲調(diào)有所演變。歷經(jīng)數(shù)朝,《普天樂》在文學(xué)與音樂領(lǐng)域持續(xù)發(fā)展,始終保持著獨(dú)特藝術(shù)魅力。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> 《普天樂》正體格式為十一句四十六字,基本句式為:三、三、四、四、三、三、七、七、四、四、四。但在實(shí)際創(chuàng)作中,存在一些變體情況,如句式、字?jǐn)?shù)可能會(huì)有變化,押韻方式也可能有所不同。例如王仲元的《普天樂·旅況》,其句式為“三三、四四、六六七七”,與正體有所變化,且在押韻上也有自身特點(diǎn)。不過,這些變體仍保留了《普天樂》曲牌的一些基本特征和風(fēng)格。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> 未查到《普天樂》有異體相關(guān)內(nèi)容。通常來說,曲牌的異體較少見,主要是在格律、音韻等方面遵循較為固定的規(guī)范。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> 值此小滿良辰,觀萬物欣然,感歲月靜好。雖未至盛夏繁茂,然盈而未滿之態(tài),恰是人間佳境。一壟新綠,半畝青黃,皆為時(shí)光饋贈(zèng)。愿將此田園盛景,釀成心內(nèi)清歡,寄與清風(fēng)明月。執(zhí)筆落墨,曲成韻就,唯盼歲歲今朝,倉廩實(shí),歲時(shí)安,處處皆有小滿之怡然。</span></p>
主站蜘蛛池模板:
龙井市|
乐至县|
封丘县|
宣化县|
谢通门县|
林芝县|
漳州市|
鄂托克旗|
中方县|
应用必备|
奉化市|
天长市|
宁国市|
峡江县|
寿阳县|
丰镇市|
柳河县|
将乐县|
宝丰县|
湖北省|
栾川县|
襄樊市|
兴山县|
仪征市|
孙吴县|
蒙城县|
肥东县|
舒兰市|
巴林右旗|
区。|
白水县|
伽师县|
剑河县|
北流市|
全南县|
读书|
织金县|
惠来县|
奉新县|
元朗区|
永胜县|