<p class="ql-block">⑥“本太陽病,醫反下之,因爾腹滿時痛者,屬太陰也,桂枝加芍藥湯主之;大實痛者,桂枝加大黃湯主之。”</p><p class="ql-block">●誤下太陽病轉太陰病</p><p class="ql-block"> 癥狀:腹滿時痛(輕)、大實痛(劇痛)。 </p><p class="ql-block"> 方劑: </p><p class="ql-block"> A:輕用 桂枝加芍藥湯(調和氣血,緩解腹痛)。 </p><p class="ql-block"> B:劇痛用桂枝加大黃湯(通下實痛,少量大黃助排邪)。</p> <p class="ql-block">⑦“太陰病,大便反鞭,腹中脹滿者,此脾氣不轉也,宜白術枳實干姜白蜜湯,若不脹滿,反短氣者,黃芪五物湯加干姜半夏主之。”</p><p class="ql-block">●太陰病便秘</p><p class="ql-block"> 類型一(脾虛氣滯): </p><p class="ql-block"> 癥狀:腹脹、大便先硬后溏(“鞭”) </p><p class="ql-block"> 方劑:白術枳實干姜白蜜湯(溫中行氣,潤腸通便)。 </p><p class="ql-block"> 類型二(肺氣虛): </p><p class="ql-block"> 癥狀:排便費力、短氣、無腹脹。 </p><p class="ql-block"> 方劑:黃芪五物湯加干姜半夏(補肺氣,引陽入陰)。</p> <p class="ql-block">⑧“太陰病,渴欲飲水,飲水即吐者,此為水在膈上,宜半夏茯苓湯。”</p><p class="ql-block">●太陰病水飲停膈</p><p class="ql-block"> 癥狀:渴欲飲水,飲水即吐(太陰水飲不化)。 </p><p class="ql-block"> 方劑:半夏茯苓湯(溫陽化飲,利水降逆)</p> <p class="ql-block">⑨“太陰病,下利,口渴,脈虛而微數者,此津液傷也,宜人參白術芍藥甘草湯。”</p><p class="ql-block">●太陰病下利津傷</p><p class="ql-block"> 癥狀:下利、口渴、脈虛微數。 </p><p class="ql-block"> 方劑:人參白術芍藥甘草湯(益氣養陰,復津止利)。</p> <p class="ql-block">⑩“太陰病,不下利、吐逆,但苦腹大而脹者,此脾氣實也,厚樸四物湯主之。”</p><p class="ql-block">●太陰病腹脹</p><p class="ql-block"> 癥狀:腹大脹滿(脾氣實,氣機壅滯),不下利、不吐逆。 </p><p class="ql-block"> 方劑:厚樸四物湯(行氣導滯,溫通腸道)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">與典型太陰虛寒證區別</p><p class="ql-block">癥狀:脾陽虛衰,寒濕內停</p><p class="ql-block">方劑:理中湯(溫中散寒)</p> <p class="ql-block">●厚樸四物湯解析</p><p class="ql-block">藥物組成與配伍: </p><p class="ql-block"> - 厚樸(炙):溫腸下氣,行滯除滿(主藥,針對腸道氣滯)。 </p><p class="ql-block"> - 枳實(炙):破氣消積,擴張腸道氣機(助厚樸通降氣滯)。 </p><p class="ql-block"> - 半夏(洗):化痰降逆,防氣滯生痰。 </p><p class="ql-block"> - 橘皮(陳皮):行氣溫中,助脾運化(與厚樸協同下氣)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">作用特點: </p><p class="ql-block"> - 不下利、不吐逆:說明中焦無虛寒,無需溫補(區別于理中湯)。 </p><p class="ql-block"> - 不直接通便:以行氣為主,氣行則脹消(不同于大黃推陳出新)。 </p><p class="ql-block"> - 溫性配伍:厚樸、半夏、陳皮均為溫藥,契合太陰里寒病機。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">對治方法與用藥原則:</p><p class="ql-block">A. 治則:行氣導滯為主,輔以溫中化痰。 </p><p class="ql-block"> - 太陰氣滯腹脹:以厚樸、枳實為核心,通降腸道氣機。 </p><p class="ql-block"> - 兼痰濕:加半夏化濕降逆(如厚樸半夏湯)。 </p><p class="ql-block"> - 兼脾虛不運:白術、干姜健脾溫中(如轉脾湯)。 </p><p class="ql-block">B.禁忌與注意: </p><p class="ql-block"> - 禁用寒下藥(大黃、芒硝):太陰病以里寒為本,寒下易傷陽氣。 </p><p class="ql-block"> - 慎用單純燥濕藥(如蒼術):需配伍行氣藥(如干姜、厚樸)以助氣機運轉。 </p><p class="ql-block">C. 與陽明病對比: </p><p class="ql-block"> - 陽明腑實:用厚樸、枳實配大黃(通腑瀉熱)。 </p><p class="ql-block"> - 太陰氣滯:用厚樸、枳實配溫藥(行氣不傷陽)。</p> <p class="ql-block">●太陰病用藥原則與禁忌</p><p class="ql-block">1. 太陰病禁忌: </p><p class="ql-block"> - 不可濫用寒下藥(如大黃、芒硝),需嚴格區分陽明實熱與太陰虛寒。 </p><p class="ql-block"> - 芍藥、大黃需謹慎使用:芍藥過量可致下利,大黃僅用于邪實痛劇。 </p><p class="ql-block">2. 核心藥物配伍: </p><p class="ql-block"> - 溫中行氣:桂枝、干姜、白術、厚樸、枳實。 </p><p class="ql-block"> - 補氣生津:黃芪、人參、白蜜。 </p><p class="ql-block"> - 化飲利水:茯苓、澤瀉、半夏。 </p><p class="ql-block">3. 脈證結合: </p><p class="ql-block"> - 脈弱、腹滿下利→理中湯類(四逆輩)。 </p><p class="ql-block"> - 脈虛微數、口渴→復津湯類(人參白術芍藥甘草湯)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">總結:</p><p class="ql-block">太陰病以虛寒、氣滯、津傷為核心,治療需溫中健脾、行氣化滯、補氣生津,需嚴格區分誤治補救與本病施治,避免濫用寒下藥。在實際診療過程中需避免簡單套用承氣湯治便秘,太陰病便秘應根據病機選擇溫中補氣方。另外學習桂林古本提供了更全面的理法指導,需突破字面局限,結合多維辨證(如脈、證、誤治史等)深入理解。</p>
主站蜘蛛池模板:
蒙城县|
于田县|
临朐县|
博罗县|
常熟市|
南昌县|
桐乡市|
贡觉县|
嘉峪关市|
灯塔市|
桂东县|
贵南县|
赤峰市|
宁南县|
辽中县|
北票市|
凤山县|
牟定县|
东至县|
民权县|
桃园县|
延吉市|
吉林市|
双柏县|
达拉特旗|
赫章县|
天台县|
偏关县|
台南市|
台前县|
滦南县|
甘洛县|
衡阳市|
平利县|
额尔古纳市|
丰县|
台州市|
贵阳市|
黑山县|
湖南省|
鹤壁市|