<p class="ql-block">十年前,我為本族撰寫家譜時,曾閱讀、收集了許多修身齊家格言,篩選后加以整理分類,載入本族家譜的“家規家訓”篇。現轉錄于下,予以交流:</p> <p class="ql-block"><b>羊有跪乳之恩,鴉有反哺之義。</b></p><p class="ql-block">網上搜得《中國古代二十四孝全圖》,也錄此存照。</p><p class="ql-block">元代郭居敬輯錄古代24個孝子的故事,編成《二十四孝》:</p><p class="ql-block">1.孝感動天 2.親嘗湯藥 3.嚙指痛心</p><p class="ql-block">4.百里負米 5.蘆衣順母 6.鹿乳奉親</p><p class="ql-block">7.戲彩娛親 8.賣身葬父 9.刻木事親</p><p class="ql-block">10.行傭供母 11.懷橘遺親 12.埋兒奉母</p><p class="ql-block">13.扇枕溫衾 14.拾葚異器 15.涌泉躍鯉</p><p class="ql-block">16.聞雷泣墓 17.乳姑不怠 18.臥冰求鯉</p><p class="ql-block">19.恣蚊飽血 20.扼虎救父 21.哭竹生筍</p><p class="ql-block">22.嘗糞憂心 23.棄官尋母 24.滌親溺器</p> <p class="ql-block"><b>一、勉學</b></p><p class="ql-block">○玉不琢,不成器;人不學,不知道。</p><p class="ql-block"> ——《禮記》</p><p class="ql-block">○業精于勤荒于嬉,行成于思毀于隨。</p><p class="ql-block"> ——韓愈《進學解》</p><p class="ql-block">○博學之,審問之,慎思之,明辨之,篤行之,五者廢其一,非學也。</p><p class="ql-block"> ——程頤《二程集》</p> <p class="ql-block">○敏而好學,不恥下問,是以謂之“文”也。</p><p class="ql-block"> ——《論語?公冶長》</p><p class="ql-block">○強不知以為知,此乃大愚;本無事而生事,是謂薄福。</p><p class="ql-block"> ——《格言聯璧》</p><p class="ql-block">○古人學問無遺力,少壯工夫老始成。</p><p class="ql-block">紙上得來終覺淺,絕知此事要躬行。</p><p class="ql-block"> ——宋?陸游《冬夜讀書示子聿 》</p><p class="ql-block">○學者用功,知行并進。故知無窮,行亦無窮;行無窮,知愈無窮。先后之間,如環無端,故足貴也。</p><p class="ql-block"> ——清《陳確集》</p> <p class="ql-block">○茍有恒,何必三更眠五更起;</p><p class="ql-block">最無益,莫過一日曝十日寒。</p><p class="ql-block"> ——明?胡居仁?聯</p><p class="ql-block">○勿求博雜,但求專一。況讀書之道,只有兩件事,一為進德,一為修業。進德以誠正修齊為歸宿,修業以謀生自衛為正鵠。(注:誠正修齊,即誠意正心修身齊家;正鵠,目標)</p><p class="ql-block"> ——清《彭玉麟家書》</p><p class="ql-block">○綿世澤莫如為善,振家聲還是讀書。</p><p class="ql-block"> ——楊氏吾族祖訓?聯</p> <p class="ql-block"><b>二、立身</b></p><p class="ql-block">○物格而后知至,知至而后意誠,意誠而后心正,心正而后身修,身修而后家齊,家齊而后國治,國治而后天下平。自天子以至于庶人,壹是皆以修身為本。</p><p class="ql-block"> ——《大學》</p><p class="ql-block">○無惻隱之心,非人也;無羞惡之心,非人也;無辭讓之心,非人也;無是非之心,非人也。惻隱之心,仁之端也;羞惡之心,義之端也;辭讓之心,禮之端也;是非之心,智之端也。人之有是四端也,猶其有四體也。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p><p class="ql-block">○君子養心莫善于誠,致誠則無它事矣。</p><p class="ql-block"> ——《荀子》</p> <p class="ql-block">○言必信,行必果;硁硁然小人哉。</p><p class="ql-block"> ——《論語》</p><p class="ql-block">○凡人所以立身行己,應事接物,莫大于誠敬。誠者何?不自欺、不妄之謂也;敬者何?不忿慢、不放蕩之謂也。</p><p class="ql-block"> ——朱熹《朱子語類》</p><p class="ql-block">○君臣不信,則國政不安;父子不信,則家道不睦;兄弟不信,則其情不親;朋友不信,則其交易絕。</p><p class="ql-block"> ——武則天《臣軌》</p><p class="ql-block">○天行健,君子以自強不息;地勢坤,君子以厚德載物。</p><p class="ql-block"> ——《易傳》</p> <p class="ql-block">○合抱之木,生于毫末;九層之臺,起于累土;千里之行,始于足下。</p><p class="ql-block"> ——《老子》</p><p class="ql-block">○智、仁、勇,此三者天下之通德,所以行之者也。故曰:“力行近乎仁,好問近乎智,知恥近乎勇。”知此三者,則知所以自治;知所以自治,然后知所以治人。天下未有不能自治而能治人者也,此百世不易之道也。</p><p class="ql-block"> ——《史記?平津侯主父列傳》</p><p class="ql-block">○天將降大任于斯人也,必先苦其心志,勞其筋骨,餓其體膚,空乏其身,行拂亂其所為,所以動心忍性,曾益其所不能。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p> <p class="ql-block"><b>三、孝悌</b></p><p class="ql-block">○弟子入則孝,出則悌,謹而信,泛愛眾,而親仁。行有余力,則以學文。</p><p class="ql-block"> ——《論語》</p><p class="ql-block">○老吾老,以及人之老;幼吾幼,以及人之幼。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○</span>事其親者,不擇地而安之,此乃孝之至也。</p><p class="ql-block"> ——《莊子?內篇》</p> <p class="ql-block">○慈母手中線,游子身上衣。</p><p class="ql-block">臨行密密縫,意恐遲遲歸。</p><p class="ql-block">誰言寸草心,報得三春暉。</p><p class="ql-block"> ——唐?孟郊《游子吟》</p><p class="ql-block">○親親、仁民、愛物,皆是行仁的事,但須先從孝悌做起,舍此便不是本。</p><p class="ql-block"> ——南宋?朱熹《朱子語類》</p><p class="ql-block">○事父兄之道,勤力代其勞苦,治生供其奉養,更當和氣柔色,宛轉承順;若家貧甘旨不充,但衣食粗給,得其歡心,亦不失為孝悌也。</p><p class="ql-block"> ——元?王結《文忠集》</p> <p class="ql-block">○兄須愛其弟,弟必恭其兄。勿以纖毫利,傷此骨肉情。</p><p class="ql-block"> ——明?方孝孺《遜志齋集》</p><p class="ql-block">○孝莫辭勞,轉眼便為人父母;善毋望報,回頭但看爾兒孫。</p><p class="ql-block"> ——《格言聯璧》</p><p class="ql-block">○萬惡淫為首,百善孝為先。妻賢夫禍少,子孝父心寬。</p><p class="ql-block"> ——《重訂增廣》</p> <p class="ql-block"><b>四、勤儉</b></p><p class="ql-block">○克勤于邦,克儉于家。</p><p class="ql-block"> ——《尚書?大禹謨》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○儉節則昌,淫佚則亡。</span></p><p class="ql-block"> ——《墨子?辭過》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○儉,德之共也;侈,惡之大也。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> ——《左傳?莊公二十四年》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○民生在勤,勤則不匱。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> ——《左傳?宣公十二年》</span></p> <p class="ql-block">○一粥一飯,當思來處不易;半絲半縷,恒念物力維艱。</p><p class="ql-block"> ——《朱子治家格言》</p><p class="ql-block">○歷覽前賢國與家,成由勤儉敗由奢。</p><p class="ql-block"> ——唐?李商隱《詠史》</p><p class="ql-block">○懶惰乃敗家之源,勤勞是立身之本。大富由命,小富由勤。</p><p class="ql-block"> ——宋?楊萬里《家訓》</p> <p class="ql-block">○由儉入奢,易于下水;由奢返儉,難于登天。</p><p class="ql-block"> ——《曾文正公家書》</p><p class="ql-block">○勤能補拙,儉以養廉。</p><p class="ql-block"> ——《格言聯璧》</p><p class="ql-block">○吃不窮,穿不窮,不會算計一世窮。</p><p class="ql-block"> ——南京民諺</p> <p class="ql-block"><b>五、治家</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○</span>治家嚴,家乃和;居鄉恕,鄉乃睦。</p><p class="ql-block"> ——清?張鑒 《淺近錄·家法》</p><p class="ql-block">○勤儉,治家之本;和順,齊家之本;謹慎,保家之本;詩書,起家之本;忠孝,傳家之本。</p><p class="ql-block"> ——《格言聯璧》</p><p class="ql-block">○但望子孫賢能,不望金錢富饒。子孫不肖,積衣、積谷、積銀、積錢、積產、積書,都無用處。彼見錢多,不知艱難撙節,游蕩驕逸,反而害渠一生。</p><p class="ql-block"> ——清《彭玉麟家書》</p> <p class="ql-block">○居家戒爭訟,訟則終兇;處世戒多言,言多必失。</p><p class="ql-block"> ——清《朱子治家格言》</p><p class="ql-block">○父子和而家不敗,兄弟和而家不分,鄉黨和而爭訟息,夫婦和而家道興。</p><p class="ql-block"> ——清《重訂增廣》</p><p class="ql-block">○子孫若如我,留錢做什么?賢而多財,則損其志;子孫不如我,留錢做什么?愚而多財,愈增其過。</p><p class="ql-block"> ——清?林則徐?聯</p> <p class="ql-block">○難消之味休食,難得之物休蓄。難酬之恩休受,難久之友休交。難再之時休失,難守之財休積。難雪之謗休辯,難釋之忿休較。</p><p class="ql-block"> ——清《重訂增廣》</p><p class="ql-block">○貧而無諂,則貧不至于濫;富而無驕,則富不至于淫。</p><p class="ql-block"> ——宋?楊時《龜山集》</p><p class="ql-block">○創業難,守業更難,須知物力維艱,事事莫爭虛體面; 居家易,治家不易,欲自我身作則,行行當立好規模。</p><p class="ql-block"> ——當代?吳玉章?聯</p> <p class="ql-block"><b>六、處世</b></p><p class="ql-block">○己所不欲,勿施于人。</p><p class="ql-block"> ——《論語》</p><p class="ql-block">○窮則獨善其身,達則兼濟天下。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○世事讓三分,天空地闊;心田培一點,子種孫收。</span></p><p class="ql-block"> ——《格言聯璧》</p> <p class="ql-block">○知足常樂,能忍自安。</p><p class="ql-block"> ——民間?聯</p><p class="ql-block">○勿以惡小而為之,勿以善小而不為。</p><p class="ql-block"> ——《諸葛亮集》</p><p class="ql-block">○善欲人見,不是真善;惡恐人知,便是大惡。</p><p class="ql-block"> ——清《朱子治家格言》</p> <p class="ql-block">○無道人之短,無說己之長;施人慎勿念,受恩慎勿忘。</p><p class="ql-block"> ——南朝梁?蕭繹《戒子篇》</p><p class="ql-block">○心術不正,其終必至于敗國亡家。</p><p class="ql-block"> ——宋?朱熹《朱子語類》</p><p class="ql-block">○生于憂患而死于安樂也。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p> <p class="ql-block"><b>七、待人</b></p><p class="ql-block">○知人者智,自知者明;勝人者有力,自勝者強。</p><p class="ql-block"> ——《老子》</p><p class="ql-block">○益者三友,損者三友。友直,友諒,友多聞,益矣;友便辟,友善柔,友便佞,損矣。</p><p class="ql-block"> ——《論語》</p><p class="ql-block">○君子之交淡若水,小人之交甘若醴。君子淡以親,小人甘以絕。彼無故以合者,則無故以離。</p><p class="ql-block"> ——《莊子》</p> <p class="ql-block">○水至清則無魚,人至察則無徒。</p><p class="ql-block"> ——《漢書?東方朔傳》</p><p class="ql-block">○朋友之道,德業相長為本,飲食燕行其末也;質誠款洽為良,虛懨文飾其蔽也。</p><p class="ql-block"> ——明?朱舜水《舜水遺書》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○能下人,是有志;能容人,是大器。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> ——明?王陽明家書《示憲兒》</span></p> <p class="ql-block">○近朱者赤,近墨者黑;聲合則響清,形正則影直。</p><p class="ql-block"> ——晉?傅玄《太子少傅箴》</p><p class="ql-block">○不責人小過,不發人隱私,不念人舊惡,三者可以養德,亦可以遠害。</p><p class="ql-block"> ——明?《菜根譚》</p><p class="ql-block">○我不識何等為君子,但看每事肯吃虧的便是;我不識何等為小人,但看每事好便宜的便是。</p><p class="ql-block"> ——清?《格言聯璧》</p> <p class="ql-block"><b>八、敦品</b></p><p class="ql-block">○上善若水,水善利萬物而不爭,處眾人之所惡,故幾于道。</p><p class="ql-block"> ——《老子》</p><p class="ql-block">○君子有三戒:少之時血氣未定,戒之在色;及其壯也,血氣方剛,戒之在斗;及其老也,血氣既衰,戒之在得。</p><p class="ql-block"> ——《論語》</p><p class="ql-block">○富貴不能淫,貧賤不能移,威武不能屈,此之謂大丈夫。</p><p class="ql-block"> ——《孟子》</p><p class="ql-block">○夫君子之行,靜以修身,儉以養德,非澹泊無以明志,非寧靜無以致遠。</p><p class="ql-block"> ——《諸葛亮集》</p> <p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○</span>自修之道,莫難于養心;養心之難,又在慎獨。</p><p class="ql-block"> ——《曾國藩誡子書》</p><p class="ql-block">○安詳是處事第一法,謙退是保身第一法,涵容是處人第一法,灑脫是養心第一法。</p><p class="ql-block"> ——《小窗幽記》</p><p class="ql-block">○氣是無名火,忍是敵災星。但存方寸地,留與子孫耕。</p><p class="ql-block"> ——《重訂增廣》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○</span>貧莫斷書香,貴莫貪賄贓。</p><p class="ql-block"> ——清?紀曉嵐臨終遺訓</p> <p class="ql-block">○淌自己的汗,吃自己的飯,自己的事情自己干,靠天靠地靠祖宗,不算是好漢。</p><p class="ql-block"> ——清?鄭板橋《誡子遺言》</p><p class="ql-block">○無財非貧,無學乃為貧;無位非賤,無恥乃為賤;無年非夭,無述乃為夭;無子非孤,無德乃為孤。</p><p class="ql-block"> ——清?《圍爐夜話》</p><p class="ql-block">○一絲一粒,我之名節;一厘一毫,民之脂膏。寬一分,民受賜不止一分;取一文,我為人不值一文。</p><p class="ql-block"> ——清?張伯行《禁止饋送檄》</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">○</span>事能知足心常愜,人到無求品自高。</p><p class="ql-block"> ——清?陳鍔(字養愚,號白崖)?聯</p><p class="ql-block"><b>(完)</b></p> <p class="ql-block"><b>附:楊氏家規</b></p><p class="ql-block">奉先祖 孝父母 友兄弟 和夫婦 </p><p class="ql-block">敦親朋 睦鄰里</p><p class="ql-block">勤執業 儉持家 謹教子 慎交友 </p><p class="ql-block">遵法紀 守信用</p><p class="ql-block">戒淫盜 戒賭毒 戒酗酒 戒爭訟 </p><p class="ql-block">戒邪巫 戒幫會</p><p class="ql-block">莫驕貧 莫諂富 莫恃才 莫凌弱 </p><p class="ql-block">莫欺名 莫貪贓</p> <p class="ql-block">天地玄黃,宇宙洪荒。</p><p class="ql-block">祖訓諄諄,謹遵莫忘。</p><p class="ql-block"> ——2018.11.22.小雪 于棗香居</p><p class="ql-block"> 2025.1.22.臘月廿三重訂</p>
主站蜘蛛池模板:
昭平县|
棋牌|
惠水县|
托克逊县|
怀宁县|
都江堰市|
东山县|
容城县|
织金县|
平和县|
大化|
安乡县|
天镇县|
驻马店市|
准格尔旗|
新龙县|
肃宁县|
光山县|
清原|
马关县|
本溪市|
松潘县|
江阴市|
华亭县|
萍乡市|
青川县|
武威市|
兴和县|
永德县|
若羌县|
清原|
米脂县|
中西区|
浑源县|
东乌|
河东区|
延寿县|
南通市|
祁门县|
乌海市|
库伦旗|