<p class="ql-block">(陳曉春《屈原像》雕塑)</p> <p class="ql-block">《離騷經(jīng)》試讀(二)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">朝吾將濟(jì)于白水兮,登閬風(fēng)而紲馬。</p><p class="ql-block">忽反顧以流涕兮,哀高丘之無女。</p><p class="ql-block">溘吾遊此春宮兮,折瓊枝以繼佩。</p><p class="ql-block">及榮華之未落兮,相下女之可詒。</p><p class="ql-block">吾令豐隆乘云兮,求宓妃之所在。</p><p class="ql-block">解佩纕以結(jié)言兮,吾令蹇修以為理。</p><p class="ql-block">紛總總其離合兮,忽緯繣其難遷。</p><p class="ql-block">夕歸次于窮石兮,朝濯發(fā)乎洧盤。</p><p class="ql-block">保厥美以驕敖兮,日康娛以淫遊。</p><p class="ql-block">雖信美而無禮兮,來違棄而改求。</p><p class="ql-block">覽相觀于四極兮,周流乎天余乃下。</p><p class="ql-block">望瑤臺(tái)之偃蹇兮,見有娀之佚女。</p><p class="ql-block">吾令鴆為媒兮,鴆告余以不好。</p><p class="ql-block">雄鳩之鳴逝兮,余猶惡其佻巧。</p><p class="ql-block">心猶豫而狐疑兮,欲自適而不可。</p><p class="ql-block">鳳皇既受詒兮,恐高辛之先我。</p><p class="ql-block">欲遠(yuǎn)集而無所止兮,聊浮遊以逍遙。</p><p class="ql-block">及少康之未家兮,留有虞之二姚。</p><p class="ql-block">理弱而媒拙兮,恐導(dǎo)言之不固。</p><p class="ql-block">世溷濁而嫉賢兮,好蔽美而稱惡。</p><p class="ql-block">閨中既邃遠(yuǎn)兮,哲王又不寤。</p><p class="ql-block">懷朕情而不發(fā)兮,余焉能忍與此終古?</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">白水,神泉。</p><p class="ql-block">閬,浪音。</p><p class="ql-block">紲,薛音。</p><p class="ql-block">馬,滿補(bǔ)切。</p><p class="ql-block">無女,喻無與己同心也。《楚辭補(bǔ)注》曰:離騷多以女喻臣,不必指神女。</p><p class="ql-block">華,即古花字。“及榮華之未落兮”(《離騷經(jīng)》,“華采兮若英”(《云中君》),湖北地區(qū)通稱花。(劉先枚《楚言榷論》)</p><p class="ql-block">豐隆,云師。</p><p class="ql-block">蹇修,伏羲氏之臣也。</p><p class="ql-block">理,分理也。述禮意也。</p><p class="ql-block">緯繣,緯,輝音。繣,畫音。乖戾也。</p><p class="ql-block">次,舍也。</p><p class="ql-block">窮石,《淮南子》言:弱水出于窮石,入于流沙也。</p><p class="ql-block">洧盤,水名,《禹大傳》曰:洧盤之水出崦嵫之山。</p><p class="ql-block">保,恃也。</p><p class="ql-block">淫,久也。</p><p class="ql-block">佚,美也。</p><p class="ql-block">逝,往也。</p><p class="ql-block">猶豫,《顏氏家訓(xùn)》曰:尸子云五尺犬為猶。《說文》:隴西謂犬子為猶。不決曰猶豫。《老子》曰:豫兮若冬涉川,猶兮若畏四鄰。則猶與豫皆未定之辭。</p><p class="ql-block">適,往也。</p><p class="ql-block">詒,遺也。</p><p class="ql-block">閨,小門。《爾雅》:宮中之門謂之闈,其小者謂之閨。</p><p class="ql-block">古,《集韻》:古,音估者,故也,也音故者,始也。</p> <p class="ql-block">(易子國(guó)畫)</p> <p class="ql-block">索藑茅以筳篿兮,命靈氛為余占之。</p><p class="ql-block">曰:</p><p class="ql-block">「兩美其必合兮,孰信修而慕之?</p><p class="ql-block">思九州之博大兮,豈惟是其有女?」</p><p class="ql-block">曰:</p><p class="ql-block">「勉遠(yuǎn)逝而無狐疑兮,孰求美而釋女?</p><p class="ql-block">何所獨(dú)無芳草兮,爾何懷乎故宇?」</p><p class="ql-block">世幽昧以昡曜兮,孰云察余之善惡。</p><p class="ql-block">民好惡其不同兮,惟此黨人其獨(dú)異。</p><p class="ql-block">戶服艾以盈要兮,謂幽蘭其不可佩。</p><p class="ql-block">覽察草木其猶未得兮,豈珵美之能當(dāng)?</p><p class="ql-block">蘇糞壤以充幃兮,謂申椒其不芳。</p><p class="ql-block">欲從靈氛之吉占兮,心猶豫而狐疑。</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">索,所革切,求、取也。《說文解字注》:謂以草莖葉糾繚如絲也。</p><p class="ql-block">筳,小折竹也。</p><p class="ql-block">篿,音專,楚人名結(jié)草折竹以卜曰篿。</p><p class="ql-block">靈氛,神也,占卜巫師。</p><p class="ql-block">釋,放棄。</p><p class="ql-block">女,前“女”為“女”,后“女”為“汝”。</p><p class="ql-block">昡曜,惑亂貌。</p><p class="ql-block">要,即腰字。</p><p class="ql-block">蘇,取也。</p><p class="ql-block">幃,《唐韻》許歸切,音揮,囊也。《玉篇》香囊也。</p> <p class="ql-block">(易子國(guó)畫)</p> <p class="ql-block">巫咸將夕降兮,懷椒糈而要之。</p><p class="ql-block">百神翳其備降兮,九嶷繽其并迎。</p><p class="ql-block">皇剡剡其揚(yáng)靈兮,告余以吉故。</p><p class="ql-block">曰:</p><p class="ql-block">「勉升降以上下兮,求榘矱之所同。</p><p class="ql-block">湯禹儼而求合兮,摯咎繇而能調(diào)。</p><p class="ql-block">茍中情其好修兮,又何必用夫行媒。</p><p class="ql-block">說操筑于傅巖兮,武丁用而不疑。</p><p class="ql-block">呂望之鼓刀兮,遭周文而得舉。</p><p class="ql-block">寧戚之謳歌兮,齊桓聞以該輔。</p><p class="ql-block">及年歲之未晏兮,時(shí)亦猶其未央。</p><p class="ql-block">恐鵜鴂之先鳴兮,使夫百草為不芳。」</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">糈,所音,祭神米也。</p><p class="ql-block">要,伊消切。</p><p class="ql-block">迎,段玉裁曰:迎,《離騷》合韻故字,讀如魚。</p><p class="ql-block">剡剡,光貌,以冉切。</p><p class="ql-block">故,聞一多《離騷解詁》:故與詁同。</p><p class="ql-block">榘矱,榘,法也。矱,度也。</p><p class="ql-block">摯,伊尹名,湯臣也。</p><p class="ql-block">咎繇,咎,音高。《廣韻》:皋陶,舜臣名,古作咎繇,禹臣也。</p><p class="ql-block">說,音悅。</p><p class="ql-block">鼓,鳴也。</p><p class="ql-block">該,備也。</p><p class="ql-block">晏,晚。</p><p class="ql-block">央,盡也。</p><p class="ql-block">鵜鴂,聞一多《楚辭解詁》:即子規(guī),一名杜鵑。</p> <p class="ql-block">(謝無量書法)</p> <p class="ql-block">(一九八零年宜昌彩陶為秭歸酒廠定燒的屈原像瓷瓶)</p> <p class="ql-block">何瓊佩之偃蹇兮,眾薆然而蔽之。</p><p class="ql-block">惟此黨人之不諒兮,恐嫉妬而折之。</p><p class="ql-block">時(shí)繽紛以變易兮,又何可以淹留?</p><p class="ql-block">蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。</p><p class="ql-block">何昔日之芳草兮,今直為此蕭艾也。</p><p class="ql-block">豈其有他故兮,莫好修之害也。</p><p class="ql-block">余以蘭為可恃兮,羌無實(shí)而容長(zhǎng)。</p><p class="ql-block">委厥美以從俗兮,茍得列乎眾芳。</p><p class="ql-block">椒專佞以慢慆兮,樧又欲充夫佩幃。</p><p class="ql-block">既干進(jìn)而務(wù)入兮,又何芳之能祗?</p><p class="ql-block">固時(shí)俗之從流兮,又孰能無變化?</p><p class="ql-block">覽椒蘭其若茲兮,又況揭車與江離?</p><p class="ql-block">惟茲佩其可貴兮,委厥美而歷茲。</p><p class="ql-block">芳菲菲而難虧兮,芬至今猶未沫。</p><p class="ql-block">和調(diào)度以自?shī)寿猓母∮味笈?lt;/p><p class="ql-block">及余飾之方壯兮,周流觀乎上下。</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">偃謇,眾盛貌。《廣雅釋訓(xùn)》:夭矯也。</p><p class="ql-block">薆,音愛,《五臣文選注》云:薆,亦盛也。</p><p class="ql-block">諒,信。</p><p class="ql-block">蘭,懷王少弟,司馬子蘭也。</p><p class="ql-block">恃,怙也。</p><p class="ql-block">實(shí),誠(chéng)也。</p><p class="ql-block">委,棄。</p><p class="ql-block">茍得列乎眾芳,毛澤東二十五歲在湖南第一師范讀書時(shí),抄寫《離騷經(jīng)》寫的就是“茍”。茍、茍待考。</p><p class="ql-block">椒,楚大夫子椒也。</p><p class="ql-block">慆,淫也。</p><p class="ql-block">樧,殺音,茱萸也。</p><p class="ql-block">幃,音輝,與褘同。</p><p class="ql-block">干,求。</p><p class="ql-block">祗,音支,敬也。</p><p class="ql-block">歷,逢也。</p><p class="ql-block">虧,歇。</p><p class="ql-block">沫,已也。音昧,微晦也。</p><p class="ql-block">女,狃呂切,同志人也。</p><p class="ql-block">上下,上謂君,下謂臣也。猶言周流乎天,余乃下也。下,音戶。</p> <p class="ql-block">(武漢東湖風(fēng)景區(qū)磨山“離騷碑”)</p> <p class="ql-block">(毛澤東書離騷石刻)</p> <p class="ql-block">靈氛既告余以吉占兮,歷吉日乎吾將行。</p><p class="ql-block">折瓊枝以為羞兮,精瓊爢以為粻。</p><p class="ql-block">為余駕飛龍兮,雜瑤象以為車。</p><p class="ql-block">何離心之可同兮,吾將遠(yuǎn)逝以自疏。</p><p class="ql-block">邅吾道夫昆侖兮,路修遠(yuǎn)以周流。</p><p class="ql-block">揚(yáng)云霓之晻藹兮,鳴玉鸞之啾啾。</p><p class="ql-block">朝發(fā)軔于天津兮,夕余至乎西極。</p><p class="ql-block">鳳皇翼其承旂兮,高翱翔之翼翼。</p><p class="ql-block">忽吾行此流沙兮,遵赤水而容與。</p><p class="ql-block">麾蛟龍以梁津兮,詔西皇使涉余。</p><p class="ql-block">路修遠(yuǎn)以多艱兮,騰眾車使徑待。</p><p class="ql-block">路不周以左轉(zhuǎn)兮,指西海以為期。</p><p class="ql-block">屯余車其千乘兮,齊玉轪而并馳。</p><p class="ql-block">駕八龍之婉婉兮,載云旗之委蛇。</p><p class="ql-block">抑志而弭節(jié)兮,神高馳之邈邈。</p><p class="ql-block">奏九歌而舞韶兮,聊暇日以與媮樂。</p><p class="ql-block">陟陞皇之赫戲兮,忽臨睨夫舊鄉(xiāng)。</p><p class="ql-block">仆夫悲余馬懷兮,蜷局顧而不行。</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">歷,選也。</p><p class="ql-block">行,胡郎切,葉韻。</p><p class="ql-block">羞,脯。《楚辭補(bǔ)注》張揖云:樹生崐崘西流沙濱,大三百圍,高萬(wàn)仞,其華食之長(zhǎng)生羞修二物也。《周禮》:羞,致滋味。修,則脯也。王逸、五臣以羞為修,誤也。</p><p class="ql-block">粻,王逸《楚辭章句》:音良。《廣韻》:陟良切。《集韻》:中良切,音張。《說文》:食米也。《爾雅·釋言》:粻,糧也。</p><p class="ql-block">邅,轉(zhuǎn)也。</p><p class="ql-block">揚(yáng),披也。</p><p class="ql-block">晻靄,猶蓊郁,蔭貌也。</p><p class="ql-block">天津,東極箕、斗之間,漢津也。</p><p class="ql-block">翼,敬也。</p><p class="ql-block">旂,《周禮》:交龍為旂,熊虎為旗。</p><p class="ql-block">翱翔,鳥之高飛翼一上一下曰翱,直刺不動(dòng)曰翔。</p><p class="ql-block">翼翼,和貌。</p><p class="ql-block">流沙,沙流如水也。</p><p class="ql-block">遵,循也。</p><p class="ql-block">容與,遊戲貌也。</p><p class="ql-block">麾,舉手曰麾。</p><p class="ql-block">蛟龍,小曰蛟,大曰龍。</p><p class="ql-block">津,水渡也。</p><p class="ql-block">詔,告也。</p><p class="ql-block">予,我也,上聲。</p><p class="ql-block">指,語(yǔ)也。</p><p class="ql-block">期,會(huì)也。</p><p class="ql-block">不周,不周山,在昆侖山以北。</p><p class="ql-block">屯,陳也。</p><p class="ql-block">轪,大音。錮也,車轄也。</p><p class="ql-block">八龍,王逸注:“ 言己駕八龍神智之獸,其狀婉婉。”</p><p class="ql-block">抑志而弭節(jié),《五臣文選注》:抑志按節(jié),徐行以候世人,其邈遠(yuǎn)莫能逮及也。</p><p class="ql-block">赫戲,炎盛也。戲與曦同。</p><p class="ql-block">睨,音倪,視也。</p><p class="ql-block">仆,御也。</p><p class="ql-block">懷,思也。</p><p class="ql-block">行,胡郎反。陳子展《楚辭直解》:陽(yáng)部。</p> <p class="ql-block">亂曰:已矣哉。</p><p class="ql-block">國(guó)無人莫我知兮,又何懷乎故都?</p><p class="ql-block">既莫足與為美政兮,吾將從彭咸之所居。</p><p class="ql-block">注:</p><p class="ql-block">亂,理也。亂曰即辭曰。郭沫若《屈原研究》:亂即是辭之古字,古金文,多用為司,以治為義。凡古書中亂字含相反之治義者均是本字本義。……文末系以“辭曰”以作尾聲,與《抽思》之“少歌”曰“倡曰”義例相同。</p> <p class="ql-block">(武漢東湖風(fēng)景區(qū)磨山景區(qū),楚國(guó)都城—郢都紀(jì)南城一角)</p>
主站蜘蛛池模板:
西吉县|
平邑县|
新巴尔虎右旗|
玉龙|
贵定县|
益阳市|
怀宁县|
浙江省|
渭源县|
十堰市|
梨树县|
红桥区|
堆龙德庆县|
文登市|
高密市|
沁阳市|
商河县|
宣化县|
霍州市|
湾仔区|
平陆县|
酒泉市|
禹州市|
丹棱县|
达日县|
河间市|
鸡东县|
景洪市|
商城县|
湟源县|
诏安县|
南和县|
柳河县|
增城市|
津市市|
丹寨县|
庆安县|
武义县|
天峻县|
旬阳县|
海原县|