<p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">圖文/如風(fēng)</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 海南文昌是著名的華僑之鄉(xiāng)。一是文昌人出洋時間早,宋末明初已有先驅(qū)者怒海行舟,乘帆船到南洋群島謀生;二是出洋人數(shù)眾多,據(jù)不完全統(tǒng)計約有l(wèi)20余萬人,遠(yuǎn)遠(yuǎn)超過文昌58萬現(xiàn)住居民的一倍;三是華僑分布的地域廣,遍于世界50多個國家和地區(qū);四是對故鄉(xiāng)的貢獻(xiàn)巨大,改革開放以來,華僑對故鄉(xiāng)的捐款贈物近10億元。</p><p class="ql-block"> 位于文昌市老城區(qū)的文南老街,便是文昌僑胞回歸故土反哺桑梓的歷史見證。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 在文昌眾多華僑中,最為顯赫的當(dāng)數(shù)宋耀如。他是中國“初談革命”的三位民主革命家之一(另兩位是孫中山和黃興),他是孫中山民主革命的堅定支持者,為振興中華甘當(dāng)“革命的隱君子”,為革命無盡無休地付出而從未尋求一絲一毫的回報。他培養(yǎng)的6個子女皆是“人中龍鳳”,尤其是宋慶齡、宋美齡、宋子文“兩后一相”,更是中國現(xiàn)代史上閃耀的明星。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">宋耀如(1861-1918)</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 不過,本篇主要介紹文昌另一位華僑領(lǐng)袖——郭巨川。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">郭巨川(1876-1953)</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block"> 郭巨川, 原名郭書淮、又名郭盛淮,海南省文昌縣南陽鎮(zhèn)美丹村人,新加坡僑領(lǐng)。</p><p class="ql-block"> 其父郭云龍早年到南洋(今東南亞一帶)謀生,其母吳氏留守故土勤儉持家,因積勞成疾英年早逝,9歲的郭巨川及其胞弟鏡川全靠祖母李氏、伯母王氏撫育成人。</p><p class="ql-block"> 郭巨川幼年時曾在私塾讀書,后赴南洋馬六甲埠(今屬馬來西亞)和父親一道打工,到種植園里從事木薯、橡膠、油棕、椰子的種植、管理、收獲和銷售等工作。清光緒三十三年(1907年),奉父之命捐銀500元在故鄉(xiāng)南陽美丹村創(chuàng)設(shè)邁眾小學(xué),免費(fèi)讓鄉(xiāng)里子弟就讀。先后兩次以先人“郭斯俊”、“郭邦由”的名義捐大洋1萬元給南陽故里,在族中設(shè)立“獎學(xué)基金會”。</p><p class="ql-block"> 20世紀(jì)初,世界經(jīng)濟(jì)危機(jī),英屬馬來亞(今馬來西亞、新加坡)種植園競相低價變賣,郭巨川回文昌老家變賣祖田,四處籌措資金,把大片膠園與荒地買下。第一次世界大戰(zhàn)后,世界經(jīng)濟(jì)復(fù)蘇,郭巨川逐漸發(fā)展成為富甲一方的大企業(yè)家。和弟弟鏡川一道,在馬來亞先后捐資創(chuàng)辦了十余所學(xué)校。1924年瓊崖大旱,五谷失收,巨川兄弟匯回光洋數(shù)千元救濟(jì)南陽美丹村的鄉(xiāng)親。1925年郭氏兄弟出資銀元14000多元購置《四庫全書》一套捐給文昌縣圖書館,又付銀元300元為幼孤郭遠(yuǎn)安修建房屋。1926年捐銀4000余元修建被洪水沖壞的美丹橋壩,同年被選為北京善后會議華僑代表,出席北京善后會議。1927年捐銀元17000元建造文昌中學(xué)教學(xué)樓和禮堂。1930年前后,在家鄉(xiāng)美丹村建房幾十間,大部分給村中鄉(xiāng)親居住。先后榮獲國民政府大總統(tǒng)特授五等嘉禾章、廣東省省長褒獎二等嘉祥章,并被選為國民革命軍粵軍參議。1953年在馬來西亞吉隆坡市病逝。</p><p class="ql-block"> 為報答祖母伯母養(yǎng)育之恩,1936年郭巨川郭鏡川兄弟在文昌公園興建了一座郭母李太夫人王夫人紀(jì)念亭。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 郭母李太夫人王夫人紀(jì)念亭距文南老街僅一箭之遙。建于1936年,時任文昌縣長何治偉奠基,而今已列入海南省文物保護(hù)單位。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 此亭為紀(jì)念李太夫人與王夫人撫孤有德、教子有功而建。表彰她們在艱難環(huán)境中把愛國華僑富豪郭巨川、郭敬川撫養(yǎng)教育成人,使之后來發(fā)跡南洋,對國民革命和社會公益事業(yè)秉力資助作出重大貢獻(xiàn)。</p><p class="ql-block"> 紀(jì)念亭呈八角形,為鋼筋水泥和玻璃瓦塔式結(jié)構(gòu),亭高11米。戧脊翹起,塔頂有珠,珠光溢彩,頂層八面開拱形窗,亭內(nèi)有亭、亭上有亭、古色古香、中西合璧。內(nèi)外兩圈各有頂柱八支,外圈是方形石柱,內(nèi)圈的柱子是圓形的,柱頭為犍陀羅式,柱頭以上做成斗八藻式,檐廊設(shè)有欄桿,對開四個有臺階的入口。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 郭母紀(jì)念亭的文物價值不在于其造型和結(jié)構(gòu),而在于亭內(nèi)集結(jié)了33幅名人墨寶。這些墨寶都出自當(dāng)年的民國要員和社會名流,李宗仁、林森、于佑任、馮玉祥、張學(xué)良、白崇禧、孫科、張人杰、陳立夫、孔祥熙、馬敘倫、黃強(qiáng)、蔣作賓、馮國清、王國憲、陸桂芳、陳樹人、覃振、居正、邵力子等,是我國保留歷史名人墨跡最多、最完整的紀(jì)念亭,恐怕不是之一是唯一。</p><p class="ql-block"> 亭內(nèi)墨寶均題于1935年(民國24年)。顯然,紀(jì)念亭是為存放這些墨寶而修建的。先有題詞后建亭是本紀(jì)念亭的特點。郭巨川先生將紀(jì)念亭建在原籍既是祖母伯母的懷念,也是對故土的懷念。只有亭內(nèi)沒有見到郭巨川先生的墨跡,有些令人不解。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 且看亭內(nèi)鑲嵌的匾額石刻——</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">懿德堪型</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 國民政府題頒 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">行式中闈</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 國民政府題頒 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">后先輝映</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 馮玉祥題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">歐孟稱女宗 仁慈世所傳</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">郭家姑與婦 懿德媲前賢</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">佐夫萬里行 致富開陌阡</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">創(chuàng)業(yè)甘苦辛 積善種福田</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">后嗣能報國 壽登耄耋年</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">食報邀天眷 褒揚(yáng)史待編</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 李宗仁 敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">任始風(fēng)徽</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 張學(xué)良 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">慈母縫衣為治裝 弟兄萬里拓炎荒</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">家留家婦勤南畝 代哺諸孤慰北堂</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">兩世徽音能濟(jì)美 百年褒典自榮光</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">顯揚(yáng)潛德清芬遠(yuǎn) 積厚由來世澤長</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 孫 科 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 黃慕松 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">賢明繼美</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">——林森 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">郭母李太夫人暨王夫人紀(jì)念亭記</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">——馮河清先生于民國二十五年 撰文 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">徽音孔昭 德比孟母</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 蔣作賓 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 居 正 敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">女宗共仰</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 張人杰 題 ——</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">重闈累德 閨譽(yù)長昭</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 馬敘倫 題 ——</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">母儀足式 坤德典型</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 彭學(xué)沛 敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">荻畫垂型 彤芬永式</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 陳立夫 敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">懿德遐齡 功在黨國</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">徽音嗣慶</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 鈕永建 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 高惜冰 題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">芬惠翔聲 徽音嗣美</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">砥礪叔世 克紹母儀</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 許崇清 拜題 ——</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 邵力子 敬頌 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 再看外圍亭柱上的八副楹聯(lián),每副皆精品 ——</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">兩代儀型堪礪俗 千秋俎豆祀懷清</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 林森題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">?</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">孔崇褒榮兩世 懿德并千秋</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 孔祥熙敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">?</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">喆嗣欲報恩勤萬古云霄罔極</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">群公共揚(yáng)芳烈千秋節(jié)義雙高</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">—— 王國憲敬撰并書 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">?</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">肯構(gòu)肯堂拓殖重洋傳二惠</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">太任太似徽音兩代共千秋</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px; color:rgb(176, 79, 187);">——陳樹人敬題 ——</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">四海昭融溫恭且恪</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">一門雍淑翟茀之光</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 于右任 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">郝法鐘儀后先媲美</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">松筠柏操日月爭光</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 黃 強(qiáng) ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">任姒徽音開年七百</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">汾河家世故異尋常</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 覃振 敬賀 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">懿范同昭徽音繼美</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">褒崇兩代彤煥千秋</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;">—— 陸桂芳 敬題 ——</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:15px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">2022-02-05 于海南文昌</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p>
主站蜘蛛池模板:
阿合奇县|
宜兰县|
霍山县|
新河县|
攀枝花市|
娄底市|
临安市|
繁峙县|
苗栗市|
库车县|
大同县|
筠连县|
蓬溪县|
姚安县|
若羌县|
双峰县|
当阳市|
贵定县|
新沂市|
全椒县|
黑龙江省|
惠东县|
海南省|
乌什县|
岑巩县|
平果县|
武鸣县|
莱州市|
同仁县|
黑水县|
崇阳县|
方城县|
常熟市|
防城港市|
扬中市|
历史|
若羌县|
洞头县|
中江县|
明水县|
昂仁县|